spokrewniona z powieścią pikarejską, łotrzykowską. Jeśli zobaczyć w niej spowiedź trzydziestolatka, będzie powieścią "problematyczna"; powieścią, której bohater "stanowi zagadnienie sam dla siebie, nie potrafi się określić i ustalić swojego miejsca w świecie". Rozumiana wreszcie jako wypowiedź pisarza, literata... Ferdydurke nabierze cech powieści o powieści, powieści, jak to w Polsce mówiono, "autotematycznej". Sprzęgnięcie tych trzech możliwości jest już samo w sobie dowodem najwyższego mistrzostwa! Tym bardziej, że dane zostały czytelnikowi najzupełniej swobodnie, jakby dla zabawy. Jeśli chcesz - zdaje się mówić czytelnikowi Gombrowicz - czytaj mnie ze skupieniem i powagą. Ale równie chętnie pobawię się z tobą i pośmieję! Mogę być twoim trefnisiem, filozofem