słupem dotykającym Gwiazdy Polarnej, jedynej nieruchomej &lt;gap&gt; podczas gdy kopuła niebieska obraca się"33. "Słup zadziwiającej wielkości" (columna mirae nagnitudinis), który według Ebona (lib. III, 1) wznosił się w sanktuarium Wolinian, ucieleśniał zapewne to samo przekonanie o sakralnym oparciu świata, co saski Irminsul. Gdy nieprzyjaciel demonstracyjnie zniszczył ten filar kosmicznego ładu, barbarzyńscy Sasi czy Wolinianie mieli powody do obaw, że niebo zawali im się na głowy. <br>I wcale tu nie chodzi o zabobonny strach ciemnych ludzi. Nic bardziej nie zagradza drogi do rozumienia archaicznych kultur niż prostacka pogarda cywilizowanego człowieka wobec odmienności barbarzyńców. Wypowiedzi pogan, którzy wyrażali lęk przed chrystianizacją, znamy tylko