intelektualnych. Literatura, prawo, rozwiązania ustrojowe, sztuka, początki wielu dyscyplin naukowych, to wszystko żywe dziedzictwo tamtej epoki. A jednocześnie, co jest znakomicie poświadczone dzięki przekazom literackim, inskrypcjom, danym materialnym, w niemal wszystkich miastach ogromnego imperium, i to zarówno w jego części zachodniej jak i wschodniej, łacińskiej i greckiej, rozgrywały się właściwie bezustannie sceny godne najdzikszej barbarii.<br>Trybunały sądowe, znakomite szkoły wszystkich stopni, sale, w których toczono subtelne dyskusje filozoficzne i gdzie popisywali się retorzy, teatry - a tuż obok niejednokrotnie przez wiele kolejnych dni walczyły ze sobą na śmierć i życie dziesiątki, a nader często setki par gladiatorów, wśród wycia wielu tysięcy widzów