o konieczności reformy było niewątpliwie dobro państwa i narodu, którego Piotr czuł się stróżem i opiekunem. Całe jednak jego wychowanie, doświadczenia dzieciństwa i młodości kierowały go ku przekonaniu, że dobro państwa jest czymś innym niż dobro ludzi wchodzących w skład narodu. Służąc bez wytchnienia "narodowi", Piotr pogardzał jednocześnie ludźmi, uważając brutalny przymus za jedyną właściwą metodę przyspieszonego zreformowania kraju. Z dzieciństwa i z tradycji rodzinnej, zresztą także z całej tradycji politycznej moskiewskiej państwowości, wyniósł Piotr przekonanie, że wola władcy jest jedynym prawem. Absolutyzm miał nieomal we krwi: mógł dyskutować o najlepszych sposobach realizacji swych zamiarów, ale nie o samych zamiarach i