schizofrenia, na którą cierpi społeczeństwo socjalistyczne. W obecnej sytuacji politycznej i społecznej to zagrożenie egzystencji jest zjawiskiem najbardziej dla Havela charakterystycznym, tak dramatycznym i tragicznym, że nie pozwala już autorowi zachować postawy nieuczestniczącego i kpiącego obserwatora. Literat-dysydent Waniek z "Wernisażu" i "Protestu" jest swego rodzaju personalnym medium autora, który celowo podkreśla teraz konkret sytuacyjny, nie lękając się prostego odniesienia do rzeczywistości pozaartstycznej. Mistrzostwo dialogu zastępuje efekty teatralności. Sytuacja w jednoaktówkach i "Proteście" jest kameralna i statyczna. Działaniem, akcją jest tu zderzenie postaw i świadomości obnażającej kłamstwo i ucieczkę w sferę wartości pozornych. Świat przestał być łamigłówką logiczną. Świat wymaga teraz