dla swoich czasów.<br> Ewokowane przez autora postawy pisarzy i humanistów - otwarte, nacechowane tolerancją, uosabiające trudny ideał "ładnego różnienia się" - w istocie niewiele mają wspólnego ze sztywnym kanonem cnót patriotycznych, wyznawanych przez niezłomnych obrońców okopów. A jednak, w latach osiemdziesiątych książka Michnika była właśnie przede wszystkim ich "składem zasad". Jak mogli czuć się kontynuatorami Norwida, nie pogodzonego z duchowym lenistwem i samozakłamaniem Polaków czy Malewskiej, gloryfikującej polityczne kompromisy Aureliusza Kasjodora i jego bezinteresowną pracę dla zachowania ciągłości kultury - pozostanie tajemnicą tamtego czasu, bogatego w złudzenia.<br> Złudzenia te wszakże nie trwały długo - kodeks honoru, który łączył w latach osiemdziesiątych niemal wszystkich opozycjonistów, na progu