i bażyny (Empetrum nigrum); grupę zbiorowisk górskich z charakterystycznym udziałem sosny górskiej (Pinus mugo ssp. rotundata) i bażyny obupłciowej (Empetrum hermaphroditum) oraz grupę zbiorowisk typu subkontynentalnego, najczęściej spotykanych na niżu i wyżynach środkowej i wschodniej Polski. Antropogeniczna. Na ogół nieznaczna. Wydobywanie torfu lub wprowadzenie monokultur sosnowych w małym tylko stopniu deformuje naturalną roślinność. <br><br>&lt;tit&gt;B. Cechy bioklimatu warstwy rekreacyjnej&lt;/&gt;<br><br> Insolacja. W borach bagiennych dopływ bezpośredniego promieniowania słonecznego jest dość ograniczony, zarówno przez warstwę koron drzew, jak i znaczną zawartość w powietrzu pary wodnej, aerozoli i pyłków roślinnych. Do dna lasu dociera głównie światło rozproszone, toteż granica światłocienia jest niewyraźna. Na torfowiskach wysokich