Bywa także świetnym - chociaż osobliwym i niekiedy nielojalnym - krytykiem literackim. Nie dlatego jednak, aby przenikliwie opisywał jakiekolwiek dzieła: pozostawia to profesorom, których następnie wydrwiwa... Także w ocenach nie myli się rzadziej niż inni. Całkiem jak Pimko, przecenia Kasprowicza i krzywdzi Przybosia... Mistrzostwo tej krytyki opiera się na - nietzscheańskiej z ducha - demaskacji psychologicznej. Gombrowicz odsłania nieomylnie sprzeczności czy ułomności, którymi dzieło naznaczyło duszę pisarza. Pokazuje także fałszywość lub dwuznaczonść sytuacji komunikacyjnej, w jakiej działał.<br>Dość przypomnieć wyborną analizę Wyspiańskiego - artysty, którego poniosło oczekiwanie czytelników, jakie sam rozbudził. Żądali oni więcej, aniżeli mogli uzyskać... co spowodowało, że twórca Wesela zaczął widowiskowym barokiem maskować