prawo do samodzielnego działania granicach ustaw. Jest to aspekt samodzielności faktycznej dotyczącej zarządzania, gdzie można by domniemywać, iż jednostce wolno jest robić to, czego nie zabraniają ustawy. W praktyce i prawie publicznym to szczególne rozwiązanie musi być jednak przyjmowane z szeregiem ograniczeń. Zasada samodzielnego prowadzenia gospodarki finansowej nie może oznaczać dowolności w pobieraniu dochodów i dysponowaniu nimi. Podzielić należy pogląd, że "do działalności samorządu terytorialnego w sferze zobowiązań publicznoprawnych nie stosuje się zasady - co nie jest zakazane jest dozwolone, lecz regułę - dozwolone jest tylko to, co prawo wyraźnie przewiduje". Faktycznym ograniczeniem samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego jest przede wszystkim ustawowa hierarchizacja