i konkurencyjne wobec oficjalnego modelu życia kulturalnego. Znane są "przetargi" autorów z redakcjami, kiedy to zainteresowani publikacją swego tekstu pisarze zapowiadają, że jeśli zostanie on ocenzurowany, zwrócą się do pism "drugoobiegowych" (tak było na przykład z esejem Artura Sandauera o przemianach współczesnej poezji, drukowanym w "Polityce"). Zdarzają się też takie ewenementy, jak opublikowanie w warszawskiej "Kulturze", objętego zapisem cenzorskim wiersza Miłosza. Nie wszyscy autorzy związani z prasą niezależną objęci są pełnym zakazem druku, zdarzają się wyjątki, np. stałe felietony Jerzego Andrzejewskiego w "Literaturze" czy Wiktora Woroszylskiego w "Więzi".<br> Bez istnienia "drugiego obiegu" nie doszłoby też zapewne do wydawania na specjalnych prawach