miast Górnego Śląska na d. szlaku handlowym ze Śląska do ziemi krakowskiej. Wzmiankowany 1222 jako siedziba kasztelanii ziemi pszczyńskiej. Prawa miejskie 1276. XVI w. znany z targów i jarmarków. 1794 pożar miasta. XIX w. odbud. i rozwój przemysłu, powstają m. in. huty "Walter'' i "Mikołajowska'', 2 koksownie, piekarnia parowa, młyny, gazownia, fabryka papieru, odlewnia żelaza i fabryka kotłów parowych. Znaczny ośrodek polskiego ruchu wydawniczego: 1845 powstała polska drukarnia, w 1875 K. Miarka przeniósł z Chorzowa do Mikołowa redakcję i drukarnię (istnieje do dziś). Czynny udział ludności w powstaniach śląskich, w mieście znajdowała się okręgowa komenda powstańców. W Mikołowie mieszkał w l