największym jeziorem basenu - 177,7 ha i zarazem najgłębszym - 11,5 m. Misa jego jest urozmaicona: leje, półwyspy podwodne i wyspy. Ukształtowanie misy sugeruje, że jezioro powstało na skutek wytopienia się brył martwego lodu. W stanie zanikania znajdują się dwa silnie zarastające jeziora: Tarpno (34,5 ha, 5,60 m głębokie) i Rządz, (około 14 ha). Poza opisanymi jeziorami znajdują się terenie jeziorka, będące przeważnie starorzeczami. <br>&lt;page nr=9&gt; W roślinności basenu osobliwość stanowią zespoły pontyjskie, porastające jego strome krawędzie i stoki doliny Osy. W fosie twierdzy grudziądzkiej rośnie paproć zanokcica śledzionka, na Księżych Górach ostnica pierzasta, w lasku garnizonowym okazy brzęków, w Kłódce