skuteczność dorosłych. Tymczasem syndrom ofiary ciągnie się za dzieckiem przez całe dorosłe życie - ostrzega Magdalena Fijałkowska, terapeuta z Młodzieżowego Ośrodka Psychologicznego. Niekiedy klasowemu mobbingowi sprzyja nauczyciel: okazując niechęć uczniowi mającemu kłopoty w szkole, wyśmiewając jego wypowiedzi, używając krzywdzących określeń, a nawet przezwisk.<br>Do tragicznych następstw mobbingu zalicza się chorobę psychiczną, inwalidztwo i samobójstwo. "Po dłuższym mobbingu, który może trwać latami, stan psychiczny ofiar podobny jest do stanu psychicznego osób, które przeżyły wielkie katastrofy, zostały wzięte jako zakładnicy, stały się ofiarami gwałtu" - uważa Krystyna Kmiecik-Baran w publikacji "Narzędzia do rozpoznawania zagrożeń w szkole". Aby szkolny koszmar nie miał tak tragicznego finału