kultura, w której właśnie żyjemy - narodziła się z romantyzmu, który w zderzeniu z historią naszego XIX wieku wypracował repertuar pojęć, problemów i pytań, za pomocą których myślimy. Każde nowe zjawisko w tej kulturze musi określić się wobec tego repertuaru, musi poczynić akceptujące i odrzucające wybory wśród jego składników. Trzeba nam jednak zauważyć, że takie kształtowanie się nowożytnej kultury polskiej powoduje jej obojętność (zmieniającą się niekiedy w nieprzepuszczalność) wobec poprzedzających ją kultur staropolskich, starych i subtelnych, kultur posiadających własne, autonomiczne repertuary pojęć, problemów i pytań. Spuścizna tych kultur - a zwłaszcza kultury polskiego renesansu, najmniej z nich podatnej na przełamanie autonomii wobec wszystkiego