poprawy. Ocalony ręką Opatrzności z odmętów morskich, gdy cała załoga ginie, budzi się z omdlenia na nieznanej ziemi. Pierwszym jego odruchem jest złorzeczyć losowi i rozpaczać. Wnikając jednak w siebie, odnajduje w sobie samym powód obecnego stanu: swój grzech. Przypadek nabiera charakteru słusznego wyroku i równocześnie łaskawej opieki. Wyrok Boga kazał mu znaleźć się na wyspie. Opieka Boga zesłała mu potrzebne narzędzia w kadłubie rozbitego okrętu, nie zapominając nawet o odrobinie zboża, które lekkomyślnie wysypał, ale wysypał, kierowany boską ręką, w miejscu, gdzie mogło wzejść i dojrzeć. Pozbawiony pomocy moralnej bliźnich, za jedyną opokę mając Biblię, wysnuwa z siebie cały system