miarodajny punkt odniesienia, toteż pasują jedynie do części analizowanych zjawisk. Bez uwzględnienia zróżnicowanej sytuacji w poszczególnych państwach i regionach Europy, nie sposób wyjaśnić bogactwa form i postaci ubiegłowiecznego ruchu anarchistycznego. <br>Autorzy, którzy odwołują się w pierwszym rzędzie do przykładu Włoch, Hiszpanii czy Rosji podkreślają z upodobaniem zacofanie gospodarcze tych obszarów, kontrast między wielkimi majątkami ziemskimi z jednej strony a masami sproletaryzowanych chłopów - z drugiej, niską kulturę polityczną i brak zalegalizowanych form wyrażania protestu kanalizującego nastroje niezadowolenia, tradycje powstań chłopskich, szczególną rolę religii i Kościoła. W myśl tej koncepcji anarchizm był prymitywnym i anachronicznym ruchem biedoty wiejskiej w krajach o zacofanej strukturze