rozumami (potocznym, klasycznym, paradoksowym i dialektycznym) prowadzi <br>do wniosku, że uznanie jakiejś teorii za irracjonalną wymaga uściślenia, <br>z punktu widzenia którego rodzaju rozumu ją oceniamy. <br>Mistrzowie zen, mówiąc o przekroczeniu rozumu, mieli na myśli rozum <br>klasyczny, o czym świadczy analiza, którą przeprowadził Masao Abe. <br>Twierdzi on, że w tradycji buddyjskiej krytykowane jest pojęcie rozumu jako <br>'rozróżniania' (sanskr. vikalpa; chiń. fenbie; jap. fumbetsu). 'Rozróżnianie' <br>przeszkadza w dotarciu do prawdy o rzeczywistości, a więc musi zostać <br>przezwyciężone. <br>Odpowiednikiem rozumu paradoksowego w terminologii buddyjskiej jest <br>'nierozróżniająca mądrość' (sanskr. nirvikalpa-jnana). Kitaro Nishida, za <br><page nr=149><br>Daisetsu Suzukim używał w tym samym znaczeniu określenia 'nierozróżniającego <br>rozróżniania' (jap