kartę zwolnienia z obozu. Nie mogłem uwierzyć szczęściu: w najprostszy i w najbardziej niespodziewany sposób, ledwo prztyknąwszy palcem, los wyciągnął mnie nagle z tej studni, do której mnie sam złośliwie wrzucił. Czyżby nagle zreflektował się, ścigany wyrzutami sumienia, i zmienił politykę? Prawdę mówiąc, to wszystko było śmieszne: gdybym poszedł na lekką pracę do szwalni, pozostałbym w obozie do końca wojny. Tu pomogły mi wstręt do krawiectwa i słabość fizyczna, która mnie zawsze tak martwiła.<br>Dzień mojego wyjazdu przypadł na 11 listopada 1942 roku. Uzbrojony we wszystkie dokumenty i w bilet kolejowy do Warszawy wyszedłem z Komendy Obozu i skierowałem się do