reguły świątynie i pomniki, ale na ogół nie ma muzeów i towarzystw opieki nad zabytkami. Wysiłek zmierzający do ewokowania poczucia miejsca i przeszłości jest często rozmyślny i świadomy. Tam, gdzie mamy do czynienia ze świadomym wysiłkiem, mamy również do czynienia z pracą umysłu, a umysł, raz dopuszczony do imperialnych rządów, likwiduje przeszłość, czyniąc z niej teraźniejszą wiedzę.<br> Już Mickiewicz zdawał sobie sprawę z tego przesunięcia, kiedy w Wielkiej Improwizacji stwierdzał: "Czym jest wieków ciąg cały, mnie z dziejów wiadomy? Jedną chwilką".<br>Dziewiętnaste stulecie utrwala mit prędkiego wzrostu, postępu i rozwoju oraz mit szybkiego przejęcia władzy (początkowo wyrażony kultem Napoleona, potem kultem