co pierwotnie w nim pociągało, w znacznej mierze płynęło z faktu, że w początkach dwudziestego wieku liczne spośród istniejących wtedy systemów nawet te demokratyczne - były niewrażliwe na dolegliwości i niesprawiedliwość wczesnokapitalistycznej fazy industrializacji. Jest jednak także faktem, że żaden reżym komunistyczny nigdy nie objął władzy w wyniku swobodnie wyrażonej woli ludu. Ani jedna komunistyczna elita rządząca - nawet po kilkudziesięciu latach władzy - nie okazała chęci do starań o mandat polityczny drogą zezwolenia narodowi, aby się swobodnie wypowiedział, czy nadal chce komunizmu. Ta niechęć do poddania komunizmu testowi demokracji jest częściowo wynikiem manichejskiego, samozwańczego poczucia misji, które jest elementem doktryny marksizmu-leninizmu, częściowo