wygórowane kary za spóźnienie i niedbalstwo w pracy, potrącenia na szpital, na emeryturę, na narzędzia itp. Pomiatanie robotnikami przez fabrykantów i majstrów było tym bardziej dotkliwe, że w wielu przedsiębiorstwach i całych branżach przemysłu (np. Łodzi) niemiecki personel nadzorczy po części nawet nie mówił po polsku.<br>Pierwsze ustawowe ograniczenia pracy młodocianych i kobiet (1882-1885) nie były kontrolowane przez władze, gdy idzie o Królestwo, aż do lat dziewięćdziesiątych. To samo tyczyło się opłakanych warunków bezpieczeństwa pracy. Urządzenie kasy chorych czy szpitala przyfabrycznego zależało od dobrej woli przedsiębiorcy. Większe zakłady obowiązane były wprawdzie utrzymywać szpitale i lekarzy fabrycznych, lecz ta opieka zdrowotna