samorządowe, zarówno na szczeblu najwyższym, jak i najniższym, które gdyby tylko należycie, zgodnie ze swoim powołaniem, funkcjonowały - mogłyby stać się pełnym, wyrazicielem woli i opinii ludu oraz płaszczyzną arbitrażu w nieuniknionych nieporozumieniach między obywatelami a władzą np. wykonawczą. Niestety, aktualny stan rzeczy daleki jest jeszcze od ideałów przyświecających socjalizmowi. Wystarczy na chybił trafił wskazać spółdzielczość jako przykład instytucji w swoim założeniu samorządowej, w której masa członkowska pozbawiona jest odpowiedniego wpływu i możliwości kontroli nad tym, co się np. dzieje z wkładami pieniężnymi powierzonymi przez nich spółdzielni. Wyniki badań socjologicznych i zawarte w dokumentach programowych partii oceny wskazują na to, że również inne instytucje