sprzyja rozwojowi pewnego typu mentalności, rozwojowi postaw - jakby powiedział Fromm - autorytarnych. Berent ma pełną świadomość tego, że rozwój nowoczesnych partii politycznych oznacza zupełnie nowy okres w dziejach społeczeństw. Krótko mówiąc, znajdują się one u progu narodzin ideologii, które mogą porwać masy; ale <hi>przyszłość</hi> wywołanych w ten sposób ruchów społecznych jest nieobliczalna - właśnie dlatego, że nie stawia się pewnych podstawowych pytań. Otóż sądzę, że pytania, które sformułował Berent w swojej broszurze, dotyczą podstawowych problemów wszelkich ruchów ideologicznych w XX wieku. Tzn. że z punktu widzenia dzisiejszej refleksji nad historią dwudziestowiecznych ideologii problemy te odnajdziemy w każdej odmianie socjalizmu: narodowej, międzynarodowej czy rewizjonistycznej