własnej niepowtarzalności i zarazem do zbudowania komunikacji z bliźnimi za pośrednictwem sztuki - to moment, kiedy Gombrowicz staje okoniem wobec nowych tabu, tym razem zachodnich, jak niegdyś buntował się przeciw tabu narodowym... Wraca wtedy wyobraźnią do siebie samego, do wszystkiego, co go zbudowało, a więc do swej rodziny, przeszłości, doświadczeń. Stopniowo obnaża się coraz wyraźniej i coraz też mniej wstydzi się swej osobliwej nagości.<br>Rozróżnienie na "etapy" jest oczywiście sztuczne. Lepiej byłoby mówić o momentach procesu twórczego. Obie tendencje - odrzucania i przyswajania - były u Gombrowicza zawsze obecne. Jedna nie mogła pojawić się bez drugiej, ponieważ ich nierozwiązalna opozycja określała właśnie pole wyobraźni pisarza