nim najpierw akceptacja cierpienia jako doświadczenia, to znaczy jako treści wypełniającej teraźniejszość. Akceptowanym doświadczeniem bywa niekiedy nawet śmierć. Wygląda to jak akceptacja jakiegoś fatum: idzie się na dno zła i tragiczności, wierząc przy tym, że zło jest najkruchsze z istnień. Ale idzie się na to dno ze świadomością sensu, który odsłania nam nadzieja. Nadzieja przynosi pociechę. Pociecha wyrasta z pewnej przyszłości, której jednak - niestety - wciąż jeszcze nie ma. A teraźniejszość jest i jest pełna bólu. Na pełni bólu rośnie wybór nadziei podjęty absolutnie na przekór bólom. W miarę jak dopełnia się i rośnie w człowieku ten wybór, zarazem dojrzewa w nim