religijnego. Jeżeli nawet uznamy, że teza ta dotyczyła jedynie szeroko pojmowanej kultury lub cywilizacji zachodniej czy też europejskiej, to po kilku latach od ogłoszenia tamtego tekstu wiemy doskonale, że te właśnie zagrożenia dla liberalizmu wcale nie zostały z tej kultury wyeliminowane. Wiemy też, że rzeczywiście są to i zawsze były oraz będą zagrożenia dla liberalizmu podstawowe.<br>Na czym w gruncie rzeczy polega zagrożenie, jakie powoduje nacjonalizm? Nacjonalizm w dwojaki sposób ogranicza wolność jednostki. Po pierwsze, nacjonalizm ksenofobiczny, a każdy nacjonalizm, który był formułowany jako ideologia po nacjonalizmie romantycznym, jest w jakiejś mierze ksenofobiczny, ogranicza wolność tych, którzy nie należą do narodu. Po