prawdziwości podawanych danych jako perfidne kłamstwo. <br><br>Tak czy inaczej, osoby badane będą reagowały nie tylko na wprowadzone do układu badawczego zmienne niezależne, o których traktują hipotezy, ale także na różne wskaźniki celu badania, których dostarczają badanym: (a) osoba badacza (jej zachowanie się w trakcie badania, stosunek do badanych), (b) wypowiedzi osób towarzyszących badaczowi, (c) aparatura, sposób przeprowadzania pomiarów i rejestrowania wyników, (d) pomieszczenie, w którym przeprowadzane jest badanie, (e) sposób eksponowania bodźców, treść pytań zadawanych badanym, (f) atmosfera w pomieszczeniu, w którym odbywa się badanie itp. Z tego też względu badania przeprowadzane według planów, zgodnie z którymi dokonuje się kilkakrotnego testowania (pomiaru