świetności dawnej Rusi Włodzimierza Świętego i Jarosława Mądrego, zniszczonej przez bisurmanów. Władca Moskwy, pogromca Mamaja na Kulikowym Polu, stał się naturalnym przywódcą tworzącego się narodu. Naród ten kształtował się w dążeniu do wyzwolenia spod obcego panowania. Jego wyższe warstwy zmierzały też do odbudowy świetności Rusi w dawnych granicach. Tym tendencjom patronowali metropolici, rezydujący w Moskwie i cały Kościół prawosławny, a zwłaszcza klasztory księstwa moskiewskiego - patriotyzm łączył się ściśle z zapałem religijnym i z nienawiścią do wrogów Moskwy, którzy byli jednocześnie wrogami prawosławia. Z jednej strony byli to Tatarzy, z drugiej zaś - Litwa. <br><br> Pierwotnie pogańska, dzięki swemu protekcyjnemu stosunkowi do prawosławia, mogła