Odrodzenie miało być, wedle Burckhardta, początkiem tzw. ery nowożytnej, przeciwstawionej erze tzw. wieków średnich. Renesans był, zdaniem Burckhardta, odkryciem świata i człowieka, dokonanym dzięki obudzeniu (odrodzeniu) starożytności.<br>Koncepcja Burckhardta wywołała spory i polemiki trwające do dnia dzisiejszego. Przedmiotem niezgody badaczy jest zarówno datowanie renesansu, jak i jego ocena. Burckhardt widział początki nowej epoki już w twórczości Dantego, podczas gdy jego przeciwnicy zwracali uwagę, że tym sposobem anektowane zostało dla renesansu jedno z najwybitniejszych dzieł wieków średnich. Burckhardt, niewątpliwie jeszcze pod wpływem myśli oświecenia, przeciwstawiał jasne i pogodne wartości renesansu rzekomym mrokom średniowiecza, gdy przeciwnicy jego szkoły zaczęli odkrywać "nowe piękno wieków