od energii kinetycznej, jest potencjalną energią masową i może być zamieniona w każdą inną formę energii. Jest ona ściśle związana z jądrową energią wiązania. ((...))<br> Weźmy najogólniejszy zapis reakcji ((...)) oraz załóżmy, że jądro-tarcza A pozostaje w spoczynku. Układ taki nazywa się układem laboratoryjnym. Możemy napisać następujące równanie bilansu, korzystając z prawa zachowania energii i oznaczając energie kinetyczne przez , a energie masowe 0 zapisując zgodnie z równ. (4.2-1): ((...)) Jeżeli wyodrębnimy różnicę energii kinetycznych produktów reakcji i cząstki bombardującej ((...)) , to otrzymamy ((...)) W zależności od znaku Q reakcja jest endo- lub egzoenergetyczna. Przy Q dodatnim, tzn. energii kinetycznej produktów większej niż substratów