różne sposoby. Pomiędzy tymi dwoma biegunami sytuował się system wergeldów u Alemanów, Burgundów i Longobardów. Opierał się on na zasadzie gradacji. Same nazwy kategorii, którym przysługiwały wyższe lub niższe stawki zadośćuczynienia, wyrażały przekonanie, że różnice pozycji społecznych wśród wolnych współplemieńców są różnicami stopnia. Pactus Alamannorum rozróżniał więc "przedniejszego Alemana" (Alamannus primus), "średniego Alemana" (medianus Alamannus) i "pomniejszego Alemana" (minoflidus). Stawki ich wergeldów wynosiły odpowiednio 240, 200 i 160 solidów dla mężczyzn oraz 480, 400 i 320 solidów dla kobiet59.<br> Podobny system gradacji społecznej znajdujemy u Burgundów. Chodzi przy tym o bardzo starą, plemienną tradycję prawną, w każdym razie wcześniejszą od zmian