1. Nigdzie historycyzm nie powoduje tylu spustoszeń, ile ich pozostawia użyty jako narzędzie badania dziejów i rozwoju ludzkich wyobrażeń religijnych. Nie mówię rzecz prosta o historycyzmie ujmującym rozwój religii na płaszczyźnie współrzędnej rozwojowi układów gospodarczych, społecznych czy politycznych i uzależniającym ją ściśle od tych układów. Nie. Myślę o historycyzmie, który przystępując do zagadnień religijnych, na samym wstępie zakłada obecność istoty nadprzyrodzonej, stwierdzając, że "badania naukowe pochodzenia religii tak samo, jak i badania naukowe pochodzenia życia, są z góry skazane na jałowość". Ten z pierwszych pewników poprzedzających Religie świata antycznego Zielińskiego nie stoi w żadnej sprzeczności z doktryną Kościoła. Zresztą żeby ograniczyć