latach doczekali się dwóch milionów drzewek. Jakkolwiek i Brytyjczycy też imali się tej hodowli, to jednak uważa się, że właśnie Holendrzy z tak skromnych początków stworzyli i rozbudowali najbardziej efektywny monopol jednej uprawy, jaki znają dzieje świata. Dyktowali ceny, zwłaszcza podczas wojny, kiedy masowe ruchy wojsk i przesiedlanej ludności sprzyjały rozprzestrzenianiu się tej choroby. Podczas pierwszej wojny światowej alianci praktycznie odcięli mocarstwa centralne od dowozu cennego leku. Podczas drugiej wojny role zostały nagle odwrócone. Na Jawie lądowali żołnierze cesarza Japonii. W późniejszym okresie generał MacArthur miał poprowadzić swe wojska na podbój wysp Pacyfiku, a tam malaria występuje praktycznie prawie wszędzie. Zdawał sobie