się w kraju. Paryska Kultura była tak daleko. Działała też na pewno trująca moc propagandy, która niezmiennie wiązała środowisko Kultury i Instytutu Literackiego z C.IA., służbą obcym mocarstwom, imperializmem amerykańskim itp.<br> Posługiwano się całą gamą epitetów i chwytów z katalogu, który w tej materii nie zmienił się wcale od stalinizmu. Zła aura, tak myślę, skutecznie &lt;orig&gt;zamącała&lt;/&gt; świadomość twórców. No i odbierała odwagę.<br> Dokonałem więc wyboru połowicznie. Zacząłem drukować w Kulturze pod pseudonimem. Rozpiąłem się na antypodach druku tam w Paryżu jako Seweryn Kwarc i tu w kraju jako Marek Nowakowski. Nie było to ze strachu. Czytelnicy, głód czytelników, potrzeba pisarza