się być u niego warunkiem zbawienia, ale tworzy też potępieńców, jak Swidrygajłow i Stawrogin. Chociaż jest wszystkimi swoimi postaciami, jedna została wyposażona w najbardziej jego własny tok rozumowania, a jest nią Iwan Karamazow. Dlatego Lew Szestow podejrzewa, i chyba słusznie, że Iwan wyraża ostateczną niemożność wiary Dostojewskiego, wbrew postaciom pozytywnym, starcowi Zosimie i Aloszy. Cóż jednak głosi Iwan? Zwraca "bilet" Stwórcy z powodu jednej łzy dziecka, następnie opowiada ułożoną przez siebie legendę o Wielkim inkwizytorze, której sens sprowadza się do tego, że kiedy nie da się uszczęśliwić ludzi pod znakiem Chrystusa, trzeba starać się ich uszczęśliwić współpracując z diabłem. Bierdiajew napisał