w okresie polskiego romantyzmu. Jego potężny utylitaryzm często szedł w parze z równą w natężeniu wartością poetycką, ale nie zawsze. Wspomniane już, także przykładowo, "Księgi narodu i pielgrzymstwa" odegrały rolę olbrzymią, dziś jednak stanowią już tylko pozycję archiwalną; erotyczne sonety tegoż Mickiewicza ulokowały się poza wszelkim utylitaryzmem, lecz i po stu kilkudziesięciu latach należą do literatury żywej.<br>Szewczenko, oglądany w perspektywie rozwoju narodowego, jest olbrzymem; jako artysta zasłużył na to miano jedynie w nielicznych utworach. Wybór jego wierszy, dokonany z takiego właśnie punktu widzenia, musiałby ograniczyć się do kilkunastu zaledwie pozycji. Kto całego "Kobzarza" pragnie lekką ręką przekazać nieśmiertelności, ulega miłemu