i jest to ból dzisiejszy, wczorajszy, przedwczorajszy oraz sprzed tysiącleci - albowiem nie trzeba się łudzić, ból nie rozpływa się w czasie i krzyk dziecka sprzed trzydziestu wieków nie jest ani trochę mniej krzykiem od tego, który trzy dni temu się rozległ. Jest to ból wszystkich pokoleń i wszystkich istnień - nie tylko człowieka". (&lt;name type="tit"&gt;Dziennik&lt;/&gt;, 1960)<br>Gombrowicz, tutaj prawie manichejczyk, jest mi bliski. Bo z kolei muszę zrobić ważne wyznanie. Nie ulega dla mnie wątpliwości, że mam w sobie dużo nienawiści do życia, za to że jest tak, a nie inaczej urządzone i poddane takim, a nie innym prawom. A to było zawsze