tego rodzaju modeli, a każdy z nich posiada liczne warianty. Ciekawe jest, oczywiście, co się w nich zakłada. Model Guttmanowski postuluje pewnego rodzaju <orig>monotoniczność</> wskaźników ze względu na skalę własności mierzonej. I jest on bodaj jedynym, który daje się przedstawić bez użycia pojęcia prawdopodobieństwa; skutkiem tego łatwiej niż inne modele ulega on falsyfikacji - chyba że traktuje się go nie dosłownie, lecz tylko jako przybliżony obraz rzeczywistości. Inne teorie (analiza czynnikowa, teoria ukrytej struktury, modele Rascha) mają charakter probabilistyczny, nie zakładają więc jednoznacznego zdeterminowania wskaźników przez wartość cechy mierzonej. Ma to m.in. tę konsekwencję, że np. na gruncie teorii ukrytej struktury