przyjętą regułę. Sytuacja taka nie zachodzi w przypadku konstruowania teorii: klasa założeń "nadbudowywanych" nad danymi doświadczenia nie jest i nie może być a priori zdefiniowana. W tym właśnie sensie budowa teorii jest działalnością twórczą.<br>Teorie wyjaśniająco-predykcyjne (zwane też czasem modelami matematycznymi odpowiednich klas zjawisk) nie dotrzymują kroku wynikom uzyskanym w trybie bezpośredniego wnioskowania z doświadczenia. Jest to zupełnie zrozumiałe, jeśli weźmie się pod uwagę wymagania, jakie stawia kompetencjom oraz pomysłowości badacza adekwatne wyjaśnienie zaobserwowanych prawidłowości. Nie inaczej zresztą było w dziejach przyrodoznawstwa. W przypadku nauk społecznych utrudniają sytuację zarówno swoiste przeszkody natury rzeczowej (o niektórych będzie mowa w dalszym ciągu artykułu