są wciąż za krótkie na skuteczne administrowanie podbitym krajem. Trzeba było uznać realia i tam, gdzie nie dało się kontrolować życia codziennego i wymuszać posłuchu przez własnych ludzi, zdać się na funkcjonowanie lokalnych społeczności saskich zgodne z ich odmienną tradycją prawną.<br>Rozdział 4 Kapitularza z 797 r. określał szczegółowo i wyczerpująco, kto może sprawować lub nadzorować sądy oraz pobierać z tego tytułu opłaty sądowe. O komesach nie ma tam ani słowa. W źródle tym rozpatrywano cztery ewentualności. Pierwsza zachodziła, jeśli konflikt został zażegnany w kraju, wskutek rozstrzygnięcia sporu przez sąsiadów obwinionego (causa infra patriam cum propriis vicinantibus pacificata fuerit). Wtedy "sami