pełni suwerenną, gdyby... Gdyby Andrzejewski nie traktował jej z pewnym zawstydzeniem, gdyby nie szukał usprawiedliwienia w starczym zgorzknieniu, w grze z cieniem", w stronę którego coraz częściej spoglądał, wzdychając, że przeszłości przybywa, a przyszłości, tak go zawsze interesującej, ubywa. W dobiegającym do naturalnego końca "zapisie wewnętrznym" wątek metafizyczny wyraźnie przesłania wydłużającym się cieniem polityczną postawę Andrzejewskiego, której ostrożną artykulację można chyba tłumaczyć dawnym grzechem zniewolenia.<br><br>&lt;page nr=192&gt;<br><br> Autor reportaży "o człowieku radzieckim" nigdy, przypuszczam, nie pozbył się wyrzutu sumienia, że tak łatwo uległ fanatyzmowi triumfującego komunizmu. Walczył z tym na różne sposoby... I dlatego zapewne zazdrościł Miłoszowi (może nawet podświadomie) jego, jak sam stwierdzał