w sytuacji peerelowskiej, dla której tak charakterystyczne jest rozmycie konturów, niejasność w sprawach tak zasadniczych, jak niepodległość, własne państwo, suwerenność. "Ruch" widział się w sytuacji niewoli i cel swój formułował jako odzyskanie niepodległości, ale działał w społeczeństwie, któremu tak wyraziste stawianie problemu było obce. Co więcej, "Ruch" miał świadomość swojej wyjątkowości, osamotnienia ludzi, którzy chcieli działać, kiedy to inni "opowiadali sobie po kątach kawały polityczne" (cytat z ostatniego słowa Benedykta Czumy, s. 189). Anachroniczny odruch terroryzmu był konsekwencją poczucia wyobcowania. W istocie "Ruch" rozminął się z marcem 1968, nie przewidział nadciągającego Grudnia 1970. Nawiązywał kontakty z emigracją, szukał współpracy z Czechami