dążeniom wielu państw i narodów do uzyskania większej niezależności od Stolicy Apostolskiej i budziło nadzieje mas chłopskich. Gdy jednak w 1524 r. wybuchła w Niemczech wojna chłopska, Luter zdecydowanie potępił buntowników. Cesarz mimo zatargów z papieżem nie poparł luteranizmu. Sejm w Spirze w 1529 r. próbował ograniczyć rozszerzanie się nowego wyznania. Wówczas kilka niemieckich księstw i kilkanaście miast wniosło protest (stąd nazwa: protestantyzm) i niebawem zorganizowało związek dla obrony zbrojnej. Walki religijne w Niemczech zakończyły się w 1555 r. pokojem religijnym zawartym w Augsburgu, gdzie przyjęto zasadę <foreign lang="lat">cuius regio - eius religio</>, wedle której o wyznaniu w danym kraju cesarstwa decyduje panujący