tysięcy zabytkowych budowli znajdowały się w dobrym lub poprawnym stanie technicznym, lecz były pozbawione właścicieli i użytkowników. Niejednokrotnie stały się one miejscem "odzysku" materiałów i elementów budowlanych, poszukiwanych w całym kraju, niezbędnych wszędzie tam, gdzie podjęto remonty i odbudowy. Powstały nawet, pracujące do późnych lat 50., specjalistyczne przedsiębiorstwa rozbiórkowe. Proces zasiedlania, jak to wówczas nazywano "<q>zagospodarowywania Ziem Odzyskanych</>", nie przyniósł natychmiastowego przywiązania - utożsamiania się z tymi terenami jako swoimi. Dla przytłaczającej większości "nasze" zabytki były w Polsce centralnej lub "za Bugiem", skąd wiele tysięcy ludzi, wbrew swej woli, zostało przesiedlonych. Dlatego też przez wiele lat na ziemiach odzyskanych tliła się atmosfera