niejasne pochodzenie żółwi. Nie można z tego powodu wskazać momentu, kiedy pojawiły się te cechy wspólne między żółwiami i pozostałymi gadami, które nie mają zapisu kopalnego.<br>Żółwie znane są od końca triasu (noryk; Proganochelys); już wówczas podobne do <br>dzisiejszych. Zagadką jest, w jaki sposób łopatka żółwi mogła się znaleźć pod żebrami, za których odpowiedniki uważane są tarcze kostne skorupy. Być może skorupa wywodzi się ze skórnych tarcz kostnych, do których wtórnie przyłączyły się żebra, ale przebieg tych przemian nie jest zapisany w materiale kopalnym. Przodkami żółwi mogły być nieruchawe triasowe Procolophoniidae albo permskie Pareiasauridae (ryc. 14.4). W pobliżu ich gałęzi