panowie, jak Michał Ogiński, Stanisław Sołtyk, Walerian Dzieduszycki, angażowali się w tajnych robotach niepodległościowych - ze szczerego patriotyzmu lub z politycznej rachuby.<br><br>6. Związki tajne<br><br>Opór przeciw zaborcy wychodził z tych grup społecznych, które najmocniej angażowały się w ostatniej Insurekcji i najwięcej też ucierpiały po jej upadku. Wchodziły tu w grę: zubożała szlachta i średnie mieszczaństwo, a przede wszystkim inteligencja zawodowa i byli oficerowie. Najczynniejsi w tym środowisku ludzie znaleźli się w więzieniach lub poszli na emigrację - pozostali chętnie grupowali się w lożach masońskich. Należeli tu pojedynczy przedstawiciele posiadającej szlachty, burżuazji, zamożnej palestry - ludzie nastrojeni patriotycznie, lecz dalecy od radykalizmu społecznego. Główną