się dokonaną historią. Bo taka jest natura czasu. Lub odwrotnie: każda historia była kiedyś przyszłością, na którą mogliśmy oddziaływać. W ten sposób historia zawiera ślady naszej działalności. Jesteśmy odpowiedzialni za własną historię.<br>I tu dochodzimy do centralnego punktu naszego rozważania. Moralny problem odpowiedzialności. Choć jest to problem na wskroś moralny, łączy się on istotnie z kosmologią. Struktura Wszechświata, fakt, że świat jest "uczasowiony" i że czas posiada kierunek z przeszłości w przyszłość, warunkuje możliwość odpowiedzialności. Czyny przez nas dokonane nie znikają, nie zapadają się w nicość, lecz stają się częścią przeszłości, istnieją w naszej historii, Wszechświat zawiera ich ślady; przestają być