estymą, zachowywały przeważnie dziwnie powściągliwe milczenie. Historycy jak Liwiusz, Tacyt, Swetoniusz.<br>Poeci jak Horacy, Wergiliusz, Owidiusz. A Cyceron? Mistrz łacińskiego słowa, propagator greckiej filozofii na rzymskim gruncie, a więc pośrednio na całym Zachodzie, szlachetny oskarżyciel skorumpowanych polityków i obrońca wolności republikańskich, na którego dziełach wychowywały się przez dwadzieścia wieków pokolenia Europejczyków - cóż ma do powiedzenia w tej sprawie? Doprawdy niewiele. W jednym ze swych najświetniejszych traktatów filozoficznych, w sławnych "Rozmowach w Tuskulum", wspomina jak to niektórzy potępiają walki gladiatorskie jako okrutne, od razu jednak dodaje, że obecnie istotnie nie mają one takiej wartości wychowawczej jak za dawnych czasów, kiedy to walczyli