próby interpretacji prowadzą do rażących sprzeczności. Czy bałaguli są "postępowcami" czy "ziemiańską reakcją"? Czy pełnią dynamizującą rolę wobec "ślimaków społecznych" (Bobrowski), czy stanowią raczej "konwulsyjny pociąg w tył do wieków barbarzyństwa" (Kraszewski)? Czy zrodziło ich drobnoszlacheckie ubóstwo ("hasa na szkapie, bo nie ma za co nabyć porządnego konia" - to teza Rzewuskiego)? Czy też, jak twierdził Bobrowski, wywodzą się z zamożnej warstwy "obywatelskiej"? (Rawita widział tu efekt prosperity w handlu zbożem). Podobny paradoks wyłania się w kwestii kulturowych korzeni. Czy naśladowali junacką tężyznę dawnych panów, jak chce Rzewuski, czy raczej roztrwonili to dziedzictwo zapatrzeni w barbarzyńskie wzory:<br>&lt;gap&gt;<br>A może w tym porywie