duchowego. To w naszym kraju działalność wielu pokoleń talmudystów, chasydów, kabalistów, mistyków i poetów złożyła się na Złoty Wiek żydowskich osiągnięć w dziedzinie duchowej, kulturalnej i intelektualnej. Tu narodził się i rozwinął największy ruch odrodzeniowy w historii judaizmu - chasydyzm. Tu - jak wierzyli ortodoksyjni Żydzi - po zburzeniu Świątyni w Jerozolimie zamieszkała Szechina, czyli Boża Obecność, by oczekiwać ze swym ludem nadejścia Mesjasza. Tu pojawił się największy z fałszywych <orig>mesjaszy</> w diasporze, Jakub Frank, który twierdził, że Ziemią Obiecaną dla Narodu Wybranego jest Rzeczpospolita. Jeden z mistrzów chasydzkich w XIX wieku pisał, że Polska to kraj, w którym nawet drzewa i lasy pragną